تاثیر رنگ بر روان انسان (روانشناسی رنگهایی که بر زندگی حکومت می‌کنند و ما خبر نداریم)
تاثیر رنگ بر روان انسان
(روانشناسی رنگهایی که بر زندگی حکومت می‌کنند و ما خبر نداریم)
برای همه‌ی مردم لازم است که به رنگ‌ها با دقت خاصی توجه کنند. هر رنگی به مقتضای خاصیتش به نوعی در روان افراد تأثیر می‌گذارد؛ که این اثر بی‌ربط با رفتارها و کنشهای اجتماعی و روانی آنان نیست.
انتخاب رنگ اتاق،وسایل کار،میز،لباس،کفش،اثاث منزل و… همیشه مورد توجه انسان بوده است به طوری که اختلاف سلیقه‌ها در این مورد نشان می‌دهد هر کس رنگی را می‌پذیرد. یعنی هر کس بنا به مسائل فردی،درونی و روحی خویش به رنگی اُنس می‌گیرد و آن را می‌پذیرد.
جهان بدون رنگ امکان پذیر نیست. تمام ارتباطات به کمک رنگ انجام می‌پذیرد و تمام دریافت‌های عینی و تصورات از طریق رنگ حاصل می‌شود. انسان پدیده‌ی رنگ را همانند آفتاب قبول دارد.اما به حضور آن چندان دقیق نیست.
رنگ‌ها پدیده‌های قابل تحسینی هستند، به خصوص زمانی که به طلوع یا غروب خورشید نظر می‌کنیم و در مقابل زیباترین تابلو طبیعت می‌ایستیم.
در قرآن کریم نیز به رنگ‌ها توجه ویژه‌ای شده است. مجموع الفاظ قرآنی که به رنگ‌ها دلالت دارند،سی و پنج(35) کلمه‌اند. قرآن در بسیاری از آیه‌ها عنوان کلی رنگ(الوان) را به کار می‌برد و در مواردی از رنگ‌های گوناگون یاد می‌کند.
رنگ‌ها به عنوان محرک‌های محیطی اثر بسیار زیادی بر سیستم عصبی انسان دارند.تماشای رنگ‌های گرم،میزان ضربان قلب را تشدید می‌کند و برای نشان دادن فضاهای پر هیجان کاربرد دارد.
در میان رنگ‌های گرم رنگ قرمز به طوری نافذ و سریع‌الحرکت است که از هر رنگ دیگری زودتر به چشم می‌خورد.رنگ‌های گرم تحریک کننده،سبب جست و جو،جنب و جوش،الهام دهنده‌ی روشنی،شادی،زندگی و مولد حرکت‌اند.
در حالی که رنگ‌های سرد،برعکس،موجب حالت‌های انفعالی،سکون،بی‌تحرکی و تلقین کننده غم و اندوه می‌شود.
قرمز، قرمز – بنفش، قرمز – نارنجی، نارنجی، زرد – نارنجی، زرد.
بنفش، آبی – بنفش، آبی، آبی – سبز، سبز، زرد – سبز.
تأثیرات برخی رنگ‌های پرکاربرد بر روی افراد
لازم به توجه است که روانشناسان،در مورد تأثیر رنگ‌ها نظرات متفاوتی دارند و بر روی افراد مختلف ممکن است تأثیرات متفاوتی بگذارد.
رنگ سفید
- این رنگ حاوی بی‌نهایت امکانات رنگی است. در قرآن کریم سفید رنگ رستگاری است و 12 بار به کار رفته است.
- این رنگ نماد جوانی و عدنی،احساس سکون در فرد و گاهی باعث بی‌احساسی و غیر متحرک بودن می‌شود.
رنگ زرد
- رنگ زرد باعث: حکمت، خلاقیت و نوآوری،خوش اخلاقی،سرگرم کننده. همچنین نزدیک‌ترین رنگ به نور خورشید است و باعث فرم بخشی در افراد می‌شود.
- همه‌ی صنعتگران این رنگ دوست دارند و هر کس که آن را ترجیح می‌دهد روحیه‌ی صنعتگری را نیز دارا می‌باشد. وجود رنگ زرد در محیط کار، افراد را در رهایی از مشکلات و موانع و تعارضات یاری می‌بخشد.
- پُر کاربردترین رنگ در مثنوی زرد است که به وفور میان ابیات آن به چشم می‌خورد. مولوی شصت بار به صورت مستقیم و 901 بار به صورت غیر مستقیم در قالب الفاظی مثل خورشید، آفتاب، شمس، زر به کار گرفته است. بیشترین کاربرد رنگ زرد در اشعار شاعران « زرد رویی » است.
رنگ قرمــــز
- شدت و زیاده‌روی.فعال و شجاعت.
- فابر بیرن معتقد است: افرادی که به رنگ قرمز علاقه دارند، دو دسته‌اند:
دستهی اول: بدون تفکر،سریع حرفشان را می‌زنند و دنیا را مسئول ناراحتی‌ها و مشکلات می‌دانند.
دستهی دوم: تظاهر به شجاعت می‌کنند. - قرمز مؤثرترین رنگی است که برای ضروری‌ترین علایم خطر مانند(برق،ترانسفورماتور پایه‌ها و کابل‌های هوایی و…)مورد استفاده است.
رنگ قهـــــوه‌ای
- از آنجا رنگ قهوه‌ای، سرخ تیره شده است.بنابراین به جای زنده دلی رنگ سرخ،موجب دل‌مردگی و تسلیم می‌شود.محیط کار قهوه‌ای رنگ، نیروی انفعالی و حیاتی کارگران را نقصان بخشیده و انگیزه‌های آنان را برای کار و فعالیت کاهش می‌دهد و آنان را به افرادی بی‌تفاوت بدل می‌سازد.بنابراین رنگ قهوه‌ای برای محیط کار رنگ مناسبی نیست.
- توجه به رنگ در محیط کار منجر به افزایش بازده کاری و کاهش صدمات ناشی از هنجارهای محیط کار می‌شود.
رنگ صـــورتی
- افراد علاقه‌مند به رنگ صورتی دیگران را خوب درک کرده و با اطرافیان خود با ملایمت و لطافت بیشتری برخورد می‌کنند.
- درک بالا،شادابی،میانه رو بودن برخی از ویژگی‌های این رنگ است. همچنین افرادی که به دنبال آرامش هستند رنگ صورتی انتخاب اول آن‌ها است.
رنگ سبـــــز
افرادی که این رنگ را انتخاب می‌کنند، روابطشان با دیگران بر پایه‌ی اصول و قراردادها است. سبز نماد طبیعت و تازگی است.
کاندینسکی معتقد است: رنگ سبز مطلق، آرام‌بخش‌ترین رنگ‌ها است.
رنگ سیــــــاه
- تضاد در مورد رنگ سیاه بین دانشمندان بسیار زیاد است.
- رنگ سیاه دید افراد را ناممکن می‌سازد و انسان را از ادراک باز می‌دارد.
- کاندینسکی معتقد است: سیاه بر عکس سفید، نشانگر عدم نیستی و مانند سکوت ابدی بدون آینده و امید است.
- رنگ سیاه رنگ بدون صدا است.
- به عبارتی دیگر رنگ سیاه رنگی است نفی کننده و متوقف کننده فعالیت؛ زیرا فرد را نومید کرده و احساس پوچی را در او برمی‌انگیزد.رنگ سیاه تداعی کننده‌ی پایان همه چیز است.فرد در چنین محیطی دست به هیچ چیز کاری نمی‌زند،زیرا دیگر برای او چیزی وجود ندارد.
رنگ خاکستــــری
- اوالد هرینگ فیزیولوژیست مشهور معتقد است:
چشم و اعصاب همیشه تمایل بیشتری به رنگ خاکستری دارد و موقعی که این رنگ وجود نداشته باشد،فقدانش ناراحتی ایجاد می‌کند؛ زیرا آرامشی که در اثر رنگ خاکستری به وجود می‌آید از بین می‌رود.
تحقیقات جالب:
از بررسی‌هایی که بر روی رفتارها و هنجارهای اجتماعی در آلمان به عمل آمده است مشخص شده که این کشور با اینکه فقط شش سال درگیر جنگ جهانی دوم بود، اما حدود 20 سال وقت لازم داشت تا مردمش رنگ‌های مُرده را کاملاً دور بریزند و رنگ‌های گرم و زنده را به عنوان عاملی برای رسیدن به زیبایی و رونق زندگی پُر نشاط برگزینند.
تولید کنندگان آن روزها با عرضه‌ی پارچه‌هایی به رنگ‌های زرد و قرمز و نارنجی، به دلیل عدم استقبال مردم دچار ورشکستگی شدند و همین عامل موجب مطالعاتی شد و عاقبت رنگ خاکستری را انتخاب و جایگزین کردند و به تدریج رنگ‌های دیگر در معرض دید مردم قرار دادند.
در ایران نیز رنگ بنفش که مخلوطی از آبی و قرمز به ترتیب صلح و آرامش، جنگ و هیجان بود بعد از جنگ هشت ساله در معرض دید قرار گرفت.
در اتاق‌های جراحی هم قطرات خون روی لباس سفید جراحان تأثیر مستقیم بر حواس و روان داشت،بنابراین سبز را جایگزین آن کردند که تا حدی نیز به موفقیت عمل‌های جراحی کمک کرد،زیرا که رنگ خون روی سبز،خاکستری شده، چندان دغدغه‌ای مانند رنگ قرمز ایجاد نمی‌کند.
حتی در تعلیم و تربیت نیز کلاسی به رنگ آبی روشن یا زرد مایل به سبز به مراتب اثرات بیشتری از کلاسی با دیوارهای خاکستری و یا سفید دارد و یا کتابی با رنگ‌های حقیقی بهتر از کتابی با تصاویر سیاه و سفید است.
بهترین تصمیم‌گیری در مورد استفاده از متغیر رنگ در محیط کار آن است که با توجه به ویژگی‌های فرهنگ ملی، قومی و محلی صورت گیرد. استفاده نادرست از رنگ‌ها موجب بروز اغتشاشات روانی در انسان‌های می‌شود.
در طراحی‌ها و رنگ‌‌آمیزی‌های محیط کار باید دقت بیشتری را صرف نمود تا علاوه بر ایجاد محیط‌های جذاب و دلپذیر در صدد افزایش و کاهش تأثیرات مثبت و منفی کارکنان در محیط کاری نیز باشند.
این امر در مورد محیط منزل نیز صادق است.
منبع: www.sookhtejet.com
دیدگاهتان را بنویسید